Nationale rouw

Voor het eerst sinds 1962 is er in Nederland een dag van nationale rouw. Vlaggen gaan halfstok, de programmering van radio en tv wordt versoberd, en om vier uur vanmiddag - als de eerste stoffelijke overschotten van de slachtoffers van vlucht MH17 terugkeren op vaderlandse bodem - wordt een minuut stilte in acht genomen.

Het gebaar begrijp ik. De gedachte erachter is mooi. Maar verder kan ik er niet zoveel mee.
Niet omdat ik het niet erg vind wat er gebeurd is. Het is afschuwelijk dat zoveel onschuldige mensen het slachtoffer zijn geworden van andermans conflict. Maar een dag van nationale rouw? Het doet bijna on-Nederlands aan. In mijn beleving althans.

Nu wel
Ik vraag me af waarom nu wel en op zoveel andere momenten niet.
Niet in 2004, toen 36 Nederlanders de tsunami niet overleefden.
Niet in 2009, toen acht mensen om het leven kwamen bij de aanslag in Apeldoorn.
Niet in 2010,  toen 70 Nederlanders verongelukten in Tripoli.

Is het vanwege de complexiteit van de schuldvraag bij deze ramp? Heeft het te maken met het aantal slachtoffers? Of komt het domweg omdat er een roep was via die o zo fantastische social media? Dat de vox populi tegenwoordig luider en duidelijker is; en als maar genoeg getweet en geretweet wordt dat er een dag van nationale rouw moet komen die dag er dùs komt?

Minuut stilte
Ik ben sinds afgelopen donderdag al heel wat minuten stil geweest. Vanochtend nog, toen ik gegrepen werd door een brief aan een leraar, die met zijn vriendin in de rampvlucht zat. En eerder al, toen het aantal slachtoffers langzaam opliep van twintig, naar enkele tientallen, naar meer dan honderd... tot de teller stopte bij 193. Op die manier zullen heel veel Nederlanders al heel veel minuten stil zijn geweest.
Wat voegt deze dag dan toe? In mijn beleving verkeren we al bijna een week in een staat van nationale rouw.
En dan vanmiddag een minuut stilte. Om er nog eens extra bij stil te staan? Maar... die gedachten en emoties komen toch wanneer ze komen? Voor onbepaalde duur? Natuurlijk is het moment dat de lichamen thuiskomen een moment om bij stil te staan. Maar los van rouw ervaar ik bij dit gegeven ook een wrange opluchting: na al het gesol en gesleep ben ik ook een soort van blij dàt die lichamen terugkomen.

Rouw
Tot slot nog dit. Iedereen die hier direct of indirect bij betrokken is geraakt zal blijven rouwen. Er zullen er bij zijn die - door shock en verdriet - nauwelijks beseffen dat deze dag van nationale rouw er is. En een minuut zegt ze niet zoveel, want tijd is nu relatiever dan ooit. Zestig futiele seconden - wat is dat nou. Zij moeten voor altijd iemand missen. Sommigen moeten hun halve familie vanaf nu voor altijd missen. Hun kinderen, hun lief, een beste vriend. Dat geldt nu, dat geldt voor andere rampen. Voor altijd duurt lang.

Dat zijn heel veel minuten stilte.
En heel veel dagen rouw. Met alle vlaggen in top, omdat de natie weer op zijn gewone volle toeren draait.


***
Leestip: de column van Youp van afgelopen zaterdag. My thoughts exactly.