Over de streep

Sinds een paar weken denk ik elke dinsdag: "Ik ga dat programma níét kijken."
Tot nu toe heb ik elke dinsdag tóch naar 'Over de streep' gekeken. En elke keer moet ik er een beetje om huilen, waarmee ik tranen met tuiten bedoel.

Cross the line
Het programma is uit Amerika overgewaaid, waar een zogenaamde Challenge Day al twee decennia lang een beproefde methode is om meer onderling begrip en respect te kweken bij middelbare scholieren. De centrale vraag is wat ze nu echt van elkaar weten. De scholieren zitten in groepjes bij elkaar en maken steeds de zin af: "Als je me echt zou kennen, zou je weten dat..." Zo delen ze ervaringen en emoties met medeleerlingen en kunnen ze merken dat ze in veel dingen helemaal niet zo alleen staan als ze denken.

Moeilijk
Natuurlijk is dat niet iets wat je zomaar even doet. Het is lastig en dat is ook duidelijk te zien. Het is bovendien hartstikke triest om de soms heel heftige verhalen van nog zulke jonge mensen te horen, te zien hoeveel verdriet zij al voor hun kiezen krijgen of hebben gekregen.
Misschien is het goed dat er op deze manier aandacht aan wordt besteed, maar wat mij - zoals zo vaak bij dit soort dingen - tegen de borst stuit is het feit dat het op de landelijke televisie moet worden uitgezonden. Pubers zijn al zulke kwetsbare mensen. Hier leggen ze dan ook nog eens hun hele ziel en zaligheid op tafel, vertellen ze soms over hun diepste verdriet. Waarom dan weer en plein public? Waarom is er blijkbaar zo'n hang naar het op TV uitventen van verdriet en moeilijkheden?

Sceptisch
Elke keer als ik kijk, word ik ook nog eens bevangen door scepsis. Iets in me dat zegt: "Ja hoor, alsof dat zomaar gaat!" Daarmee bedoel ik niet dat ik twijfel aan de echtheid van wat we zien, wel van de bereidheid die er bij deze kinderen is om mee te werken. Iedereen die gefilmd wordt lijkt oprecht en betrokken deel te nemen. Bij mij schuiven alleen steeds mijn oud-klasgenoten voor het tv-beeld en dat, kan ik u vertellen, is een sluitende verklaring voor die scepsis.
Ik heb in de loop van de tijd, maar zeker in de beginjaren op de middelbare school, iets teveel klasgenoten versleten die absoluut te beroerd zouden zijn geweest om serieus aan zoiets mee te doen. Het is zelfs zo erg dat ik de honende lach van sommigen van hen in gedachten hoor wanneer ik 'Over de streep' kijk. Het waren akelige types die je om álles uitlachten. Echt om alles. En daarom twijfel ik nu dus blijkbaar nog steeds aan de praktische haalbaarheid van zo'n concept als de Challenge Day. Ik durf althans met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid te stellen dat dat in die klassen van mij nóóit gewerkt zou hebben.

En de tranen... 
Die tranen met tuiten die ik aan het begin van dit blogje noemde, kan ik ook verklaren.
Enerzijds is het pure empathie. Het meeleven met de nare verhalen van sommige tieners. Want je hoort nogal wat in zo'n uitzending - gepest worden, gebroken gezinnen, overleden ouders, laag zelfbeeld, ziekte, noem maar op. En ik kan daar niet tegen, omdat het onrechtvaardig is en omdat ik niemand zulke ellende gun. Daar word ik dan een beetje verdrietig van.

Maar het is ook iets anders.
Een tijdje terug vertelde iemand mij dat wanneer je twee gitaren tegenover elkaar zet en je slaat op de ene gitaar een snaar aan, diezelfde snaar op de andere gitaar als vanzelf gaat meetrillen. Dát is wat er gebeurt. Als ik in mijn hoofd "Ja" of "Nee" zeg wanneer het "Cross the line, if..." klinkt. Zou ik over de streep gaan? Geldt dit voor mij?

Die tranen komen elke keer dat ik zou oversteken.
Omdat het vaker is dan ik zou willen. En omdat ik weet dat mijn klasgenoten misschien gemeen waren en me  uitlachten, maar dat ik op mijn beurt zou dichtklappen en niks zou vertellen. Niet over de streep zou gaan, hoezeer de stelling ook op mij van toepassing was.

Als je me echt zou kennen, zou je dat wel weten.