Als u begrijpt wat ik bedoel

2012 was "Toonderjaar". Het was het honderdste geboortejaar van de geestelijk vader van onder andere Ollie B. Bommel en Tom Poes. In dit kader was er de afgelopen maanden in het Letterkundig Museum een tentoonstelling over het leven en werk van Marten Toonder, met de titel "Een Dubbel Denkraam". Ik had daar veel mee te maken, qua rondleidingen verzorgen en mensen aan een plekje helpen bij lezingen.

Mannen
Mijn musuemcollega's en ik waren het er al snel over eens dat Bommel en consorten een 'mannending' zijn. Op de eerste dag dat de tentoonstelling toegankelijk was voor publiek drentelden er vlak voor openingstijd al een stuk of vijf mannen ongeduldig voor de ingang van het museum heen en weer en de laatste maanden struikelde je af en toe over de heren die zich vergaapten aan alles wat te maken had met hun held. Waarom het nou zo speciaal deze sekse aanspreekt, dat hebben we niet helemaal kunnen doorgronden. Als een van mijn lezers me dat kan uitleggen: graag.

Typisch
Nu was het ook nog eens zo dat er grofweg twee typen mannen op de tentoonstelling afkwamen. Enerzijds waren dat de Heren. Je zou kunnen zeggen: Heren van Stand. Of in elk geval heren die pretendeerden dat te zijn. Type jasje-dasje, hier en daar een pochet. Grijs en erudiet. Anderzijds bezochten veel mannen die je het best kan omschrijven als 'artistiek' de expositie. Sommigen een beetje shabby, anderen met van die hele grote grijze sokken of van die verlepte linnen tasjes over de schouder.
Maar chique of shabby: kenners waren het. Ze wisten op welke pagina van welk verhaal een bepaald woord voor het eerst voorkwam, welke karakters wanneer ten tonele verschenen. Ik vond dat heel erg leuk; het gaf vaak een extra dimensie aan een rondleiding. Ik vertelde mijn verhaal, zij vulden mij aan en zo leerden we dan ook nog dingen van elkaar.

Slot
Gisteren was de slotmanifestatie van het Toonderjaar. Er was een beurs, er werden filmpjes vertoond en lezingen gegeven. Ik was gestationeerd bij deze lezingen, om kaartjes te controleren en, naar later bleek, om mensen hevig teleur te stellen. Als de zaal vol was, was-ie vol. Dat hadden we van tevoren ook duidelijk gecommuniceerd. Desondanks waren er mensen die twintig minuten te laat kwamen en dan nijdig werden dat we ze de toegang weigerden. Echt, we deden ons best om zoveel mogelijk mensen toe te laten, maar het is ook niet verantwoord om iedereen op te stapelen en koste wat kost in die zaal te persen. Af en toe hadden we echter beter zo'n beveiliging-V op de borst gespeld kunnen hebben, en zo'n oortje in. En een honkbalknuppel. Wat man o man, sommige mensen achtten zichzelf boven God & gebod verheven.
Maar die mochten er dus toch niet in. Heel vervelend voor ze, dat begrepen we absoluut, maar zoals een man op een gegeven moment tegen zijn kijvende echtgenote opmerkte: "Het is ook je eigen schuld."

En weer die mannen... 
Verder trokken alle mannen die we de afgelopen maanden hadden gezien weer aan ons voorbij. De erudiete, elegante heren, de morsige artistiekelingen, ze waren er allemaal. En de absolute Bommel-adepten, waarvan er eentje werkelijk op Ollie B. Bommel leek. Maar dan met minder standing en te slank om een spitting image te zijn. Maar verder... hij had zelfs dezelfde blouse aan, gecompleteerd met een Tom Poes-stropdas. Het was net een beetje teveel van het goede.

Aan al het mooie komt een eind
Hiermee is het Toonderjaar zoals gezegd ten einde. Ik heb er enorm van genoten; de rondleidingen waren stuk voor stuk gezellig, de interactie met de bezoekers zowel leuk als leerzaam. Het evenement van gisteren was goed bezocht en uiteindelijk heeft iedereen toch nog wat van de lezingen kunnen meepikken.

En om nu in stijl af te sluiten:

(...)"En wat moet er dan van ons worden?"
"Kom kom," zei Kwetal. "Bommel zal wel weten waarom hij dit gedaan heeft. Hij heeft zo'n groot denkraam!"
(slotregels van 'De Toornviolen')